Ślad węglowy – czym jest i co robić, by go obniżyć?

Jednym z najczęściej używanych pojęć w debacie o zmianach klimatycznych jest ślad węglowy (ang. carbon footprint). W dzisiejszym tekście przyjrzymy się dokładniej, czym jest to zjawisko, jak go można mierzyć i poznamy sposoby na redukcję emisji szkodliwych gazów do atmosfery.

Bierzemy na siebie ekologiczną odpowiedzialność biznesu

Jednym z istotnych wyznaczników działalności Schoeller Allibert jest przyjazność dla środowiska. Robimy naprawdę dużo, by troska o ekologię nie dotyczyła tylko funkcjonalności naszych produktów. Aby nie skończyło się wyłącznie na deklaracjach, przechodzimy od słów do czynów, zachęcając naszych pracowników i kontrahentów do zmiany przyzwyczajeń na bardziej proekologiczne. W ramach zielonych inspiracji stworzyliśmy cykl wpisów dotyczących wyzwań klimatycznych stających przed naszym pokoleniem. Mamy nadzieję, że ich lektura przyczyni się nie tylko do propagowania wiedzy, ale także realnej zmiany przyzwyczajeń wśród czytelników. Na pierwszy ogień bierzemy pojęcie śladu węglowego.
W Schoeller Allibert wierzymy, że troska o ekologię to nasz wspólny problem, a za przyszłość klimatu odpowiadają nie tylko organizacje międzynarodowe, rządy czy jednostki samorządu terytorialnego, ale także biznes. Ten tekst to nasza kolejna cegiełka w trosce o dobro Matki Ziemi.

Ślad węglowy – co to jest?

Najprościej rzecz ujmując, ślad węglowy to suma gazów cieplarnianych wygenerowanych przez daną osobę, gospodarstwo domowe lub organizację, a nawet sektor gospodarki. Możemy również mówić o śladzie węglowym danego produktu, usługi lub aktywności (np. ślad węglowy podróży samolotem, wyprodukowania samochodu elektrycznego, igrzysk olimpijskich). W skład śladu węglowego wchodzą emisje wygenerowane na wszystkich etapach użytkowania i cyklu życia produkcji (przygotowanie – produkcja – używanie – recykling).

Dlaczego warto monitorować poziom emisji gazów?

Ślad węglowy ujmuje produkcję dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych związków chemicznych mających niekorzystny wpływ na klimat i prowadzących do globalnego ocieplenia, czego konsekwencją jest destabilizacja klimatyczna (powodzie, upały, bezśnieżne zimy, susze, topnienie lodowców, podwyższanie się poziomu oceanów itp.). Innymi słowy, mierząc carbon footprint zyskujemy świadomość o tym, które z naszych działań są najbardziej szkodliwe dla klimatu. Korzystając z tych szacunków, możemy też określić listę sektorów gospodarki zagrażających stabilnej przyszłości planety. Posiadanie takiej wiedzy pozwala wprowadzać zmiany społeczne i technologiczne neutralne dla atmosfery.

Jak mierzy się ślad węglowy?

Badania tego parametru różnią się między sobą zakresami. Dla przykładu, jeśli mowa o mobilności, niektóre analizy mogą uwzględniać emisje związane z powstaniem infrastruktury potrzebnej do przemieszczania się, inne nie. Różne mogą być też źródła emisji gazów cieplarnianych – niektóre analizy uwzględniają wyłącznie spalanie paliw kopalnych, inne będą ujmować także zmiany użytkowania terenu. Jak widać carbon footprint nie jest miarą idealną, bo jego szacunki mogą się różnić w zależności od przyjętej metodologii. Nie zmienia to faktu, że mimo swej niedoskonałości miara ta ma przede wszystkim zwiększać świadomość społeczną i dawać do myślenia decydentom. Przy zestandaryzowanej metodologii jest także dobrym narzędziem do porównywania poszczególnych aktywności pod kątem ich szkodliwości ekologicznej.

Co zależy ode mnie?

Jak podaje dr Michał Czepkiewicz z UW, badania wskazują, że aż 2/3 światowej emisji zawdzięczamy gospodarstwom domowym, czyli tak naprawdę naszym przyzwyczajeniom i codziennym decyzjom. To, jaki ślad generuje dana społeczności zależy jednak nie tylko od wyborów jej członków, ale także od dostępnych technologii, kultury czy obowiązujących regulacji prawnych. Z jednej strony każdy z nas może realnie zredukować swój poziom emisji szkodliwych gazów, z drugiej, aby osiągnąć zakładane cele (w Polsce emisja na osobę powinna spaść o 68% do 2030 r. i o 91% do 2050 r., przyjmując za stan bazowy rok 2007) potrzeba kolektywnego wysiłku i zmian systemowych.

Jakie wybory są bardziej przyjazne dla środowiska?

TRANSPORT

W przemieszczaniu się należy stawiać na transport publiczny, rower lub hulajnogę zamiast podróży własnym samochodem. Jeśli ktoś dysponuje autem, warto pomyśleć o carpoolingu – podwożeniu swoich znajomych do pracy lub szkoły. Wybierając się na wakacje, dobrze będzie rozważyć lokalne destynacje, zamiast odległych kierunków, gdzie najbardziej kalkuluje się podróż samolotem (przeloty generują najwięcej CO2). Przykładem obniżenia emisji w branży transportowej są składane pojemniki od Schoeller Allibert. Niektóre z naszych pojemników mogą zostać złożone w transporcie zwrotnym, co znacząco redukuje ilość miejsca na naczepie. W rezultacie na drogach pojawia się mniej ciężarówek.

ODŻYWIANIE

O ile transport, poprzez spalanie paliwa, naturalnie kojarzy się emisją gazów, o tyle nie każdy zdaje sobie sprawę, że wiele zależy też od naszego jadłospisu. Ekolodzy alarmują, że produkcja żywności ma spory wpływ na klimat. Chodzi m.in. o wylesianie terenów pod uprawy, emisję podtlenku azotu podczas tworzenia nawozów azotowych, emisję metanu podczas chowu zwierząt oraz spalania paliw kopalnych i wykorzystania energii elektrycznej podczas przetwarzania i spedycji żywności. Jak zatem sprawić, by nasze menu nie odchudzało zasobów przyrody? Najlepiej stosować dietę wegańską lub wegetariańską, wybierać produkty lokalne i sezonowe, stawiać na ofertę rolnictwa ekologicznego i używać wydajnego sprzętu podczas gotowania. Istotna jest również kwestia marnowania żywności, nagminna w społeczeństwach wysoko rozwiniętych. Im mniej produktów spożywczych ląduje w koszu, tym lepiej dla klimatu.

EKOLOGICZNE BUDOWNICTWO

Coraz częściej mówi się także o zielonym budownictwie. Zakłada ono wykorzystanie odnawialnych źródeł do produkcji energii. Przykładami mogą być tu panele fotowoltaiczne stosowane do produkcji prądu oraz panele słoneczne do podgrzewania wody. Ważną rolę odgrywa odpowiednia termoizolacja budynków. Każdy z nas, bez konieczności wykonywania remontu, może zakręcić grzejniki i obniżyć w swoim mieszkaniu lub domu temperaturę o 2-3 st. Celsjusza, wymienić żarówki na energooszczędne i wyłączać sprzęt RTV, kiedy faktycznie z niego nie korzysta.